“Yoksulluk, yoksunluk, gelişme hakkı, sosyal adalet, çatışmalar, çatışma bölgeleri ve insan hakları...” Çankaya Üniversitesinde, 10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü dolayısıyla “21. Yüzyılda İnsan Hakları Paneli” düzenlendi. 11 Aralık 2020 Cuma günü saat 14.00’te düzenlenen panelde, Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Anabilim Dalı Dr. Öğr. Üyesi Eser Us Doğan, “Yoksulluk ve Yoksunluk”, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ebru Çoban Öztürk “İnsan Haklarının Çatışma Çalışmalarındaki Yeri ve Çatışma Bölgeleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Akademisyen Dr. Bilge Filiz, “Sosyal Adalet Kavramının Haritası ve Değişen Küresel Ölçeklerde Sosyal Haklar” konulu sunum yaptı.
‘Yoksulluk ve yoksunluk’ konularına değindi
Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdari Hukuku Anabilim Dalı Dr. Öğr. Üyesi Eser Us Doğan, yoksulluk ve yoksunluk konularına değindi. Us, yoksulluğu sadece mali yetersizlik nedeniyle kaliteli yaşam koşullarından mahrum kalmak açısından değil, kültürel, sosyal, siyasal kamu hizmetlerine katılımdan mahrum olmak olarak değerlendirdi. Gelirin iyi yaşam sürmeyi sağlayan en önemli araçlardan biri olduğunu ifade eden Us, “Ancak kamu hizmetlerine, eğitime, sağlık hizmetlerine erişimde de engeli, yoksulluğu da ifade etmektedir” dedi. Us, pandemi sürecinde yoksunluk duygusunun mali kaygısı olmayan ya da mali yetersizliği olmayan kişilerde de psikolojik olarak ortaya çıktığını vurguladı.
İnsan haklarının toplumdaki yerinden bahsetti
Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ebru Çoban Öztürk, insan haklarının siyasi ve uluslararası toplumdaki yerinden bahsetti. İnsan haklarının, siyasetin, etik kuralların, hukukun tamamının çakışma noktasında bulunduğunu ifade eden Öztürk, “Bu nedenle insan hakları konusuna hukuki yönden bakarken bir taraftan etik, felsefi açıdan ya da siyasi alandan bakabiliriz. Hatta insan haklarının eski tarihlerde, özellikle doğu toplumlarında belirgin bir şekilde izlerini görüyoruz” dedi.
İnsan hakları sınıflandırmalarını anlattı
Öztürk, insan haklarındaki sınıflandırmalardan bahsederek şunları söyledi: “Yaşam hakkı, hukuk önünde eşitlik, adil yargılanma, ifade özgürlüğü, işkencenin yasaklanması birinci nesil haklardır. İkinci nesil hak olarak ise eğitim hakkı, çalışma hakkı, yeterli yaşam standardı hakları dikkat çekmektedir. İkinci nesil haklar herkesin ulaşmak istediği haklardır. Herkesin kabul ve tercih edeceği haklar olmasına rağmen neden sürekli ihlalden bahsediyoruz diye düşünebiliriz. Bunun en önemli etkeni devlet egemenliğini bireyin lehine sınırlandıran haklardır. Bu kısım da takılma gerçekleşiyor.”
“Devletler direnç gösterebilir”
İnsan haklarını ‘evrensel bir mesele’ olarak tanımlayan Ebru Çoban Öztürk, “Bence yerellik de önemli. Ancak evrenselliği konusunda ısrar edeceğimiz en önemli konulardan biri insan haklarıdır. 21. yüzyılın bireysel taleplerin, birey vurgusunun, insan hakları taleplerinin daha fazla olacağı bir yüzyıl olacağını düşünüyorum. Bunun hemen gerçekleşeceğini ya da devletlerin hemen cevap vereceğini düşünmemek lazım. Devletler bu konuda dirençli davranabilirler. Ama dünyada, en azından önümüzdeki yıllar içerisinde bu konudaki taleplerin artacağını düşünüyorum” diye konuştu.
Uluslararası kurumların sosyal adaleti nasıl gördüğünü anlattı
Dr. Bilge Filiz, “Sosyal Adalet Kavramının Haritası ve Değişen Küresel Ölçeklerde Sosyal Haklar” konulu konuşmasında, Avrupa Birliği Konseyi, Uluslararası Çalışma Örgütü gibi kurumlarda sosyal hakların nasıl tanımlandığı, kurumların sosyal adaleti nasıl gördüğüyle ilgili karşılaştırmalı örnekler verdi.
