Çankaya Üniversitesi kuruluşunun 25. yıl dönümü bilimden teknolojiye, ekonomiden kültürel ve sanatsal çalışmalara kadar çok sayıda etkinlikle kutluyor. Üniversitemiz 25. Yıl 'Çeyrek Asır' etkinleri kapsamında Güney Florida Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Paul E. Spector’u konuk etti. “Kendini Düzelten Bilim: Üretkenlik Karşıtı İş Davranışı (ÜKİD) Ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı (ÖVD)” konferansıyla akademisyenlerden öğrencilere çok sayıda dinleyiciyle buluşan Prof. Dr. Spector, alanında yapmış olduğu 10 yıllık çalışmasından yola çıkarak üretkenlik karşıtı iş davranışı ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki bağlantıyı açıkladı.
Çevrim içi olarak gerçekleştirilen ve Çankaya Üniversitesi Psikoloji Bölümü Başkanı Doç. Dr. Aslı Göncü Köse’nin moderatörlüğünü yaptığı etkinlikte, ÖVD ve ÜKİD davranışı sergilenmesinin sebepleri ve ikisi arasındaki bağlantı Prof. Dr. Spector’un çalışmalarından çıkan ilgi çekici sonuçlarla ele alındı.
"Bilim ve Araştırmacılar Kendini Düzeltiyor"
Prof. Dr. Spector, kendini düzelten bilimin aslında 2 anlamı olduğunu belirterek, “Hem bilim kendini düzeltiyor hem de biz kendimizi düzeltiyoruz. Çünkü biz 10 yıl boyunca yaptığımız araştırmalar sonucunda, önerdiğimiz ilk kuramsal modeli desteklemeyen bulgulara ulaştık. Daha doğrusu, önermelerimizin ve ilk araştırmalarımızın sonuçlarının sonraki araştırmalarda doğrulanmadığını yıllar sonra gördük.” diye konuştu.
"ÜKİD ve ÖVD Birbirinin Karşıtıymış Gibi Duruyor"
ÜKİD ve ÖVD’nin tanımını yaparak konferansa başlayan Prof. Dr. Spector, “ÜKİD’i çalışanlara ya da kurumlara zarar veren davranışlar olarak tanımlayabiliriz. ÜKİD’e örnek verecek olursak bir çalışanın hasta olmadığı halde hastayım diyerek işe gelmemesi ya da çalıştığın kurumun materyallerini israf etmesi gibi davranışlar ÜKİD olarak tanımlanır. ÖVD ise kurumlara ve paydaşlara yardımcı olan ve fayda sağlayan davranışlardır. Örneğin iş tanımında olmayan bir görevi gönüllü olarak yerine getirmek veya iş yükü fazla olan bir çalışma arkadaşına yardım etmek için mesaiye kalmak gibi davranışlar ÖVD sayılabilir. Tanımlara odaklandığımız zaman ÜKİD ve ÖVD birbirinin karşıtıymış gibi duruyor. Yapılan çoğu araştırmada da bu ikisinin birbiriyle ters yönde ilişkili olduğu ortaya çıktı.” şeklinde konuştu.
2002 yılında yaptığı çalışmasından bahseden Prof. Dr. Spector, bu çalışmaya göre; iş ortamının stresli olduğu durumlarda insanların pozitif duygularının ve ÖVD davranışlarının da azaldığını, çalışma ortamının olumlu olması durumunda ise artan iş doyumuna bağlı olarak pozitif duyguların yanı sıra ÖVD davranışlarının da arttığını ifade etti. Prof. Dr. Spector, bu makalesinde (Spector ve Fox, 2002) tanıtılan kuramsal modelin yaygın inançlarla tutarlı olduğu için çok yüksek oranda kabul gördüğünü ve makalenin en fazla alıntılanan çalışmalarından biri olduğunu kaydetti.
Büyük ilgi gören konferans, katılımcıların sorularının cevaplanmasıyla sona erdi.
